Gratis webinar Slimme sturing: Dinsdag 23 september 12:00 uur | Meld je aan

Congestiemanagement: zo zet je netcongestie onder druk

Profielfoto van Roel Lok

Roel Lok

In het kort:

  • Netcongestie neemt toe door meer zonnepanelen, windenergie en elektrische voertuigen.
  • Congestiemanagement verdeelt de capaciteit en werkt goed samen met zakelijke batterijen en slim energiemanagement.
  • Voordelen van congestiemanagement zijn er genoeg, namelijk een financiële vergoeding, toegang tot extra netcapaciteit en klaar zijn voor de toekomst.

Het lijkt wel een refrein van een Top 40-liedje, want het blijft op een irritante manier terugkomen. We hebben het natuurlijk over netcongestie. Een van de oplossingen van netcongestie is meedoen aan congestiemanagement. Met congestiemanagement verdeel je de beschikbare ruimte op het net. In combinatie met een zakelijke batterij, efficiënt energiemanagement en gebruik maken van je eigen opgewekte stroom via zakelijke zonnepanelen kunnen we de strijd tegen netcongestie aan. 

Waarom komt netcongestie steeds vaker voor?

Netcongestie komt steeds vaker voor omdat het aandeel duurzame energie hard groeit en de elektrificatie van het Nederlandse wagenpark flink doorzet. Hierdoor kan het elektriciteitsnet op momenten overbelast raken.

Dat zit zo: in Nederland zijn er steeds meer bedrijven die kiezen voor elektrische auto’s en elektrische vrachtwagens. De verwachting is dat deze ontwikkeling aanhoudt. Daarnaast zijn er ook steeds meer windmolens en zonnepanelen, waardoor de goedkoopste zakelijke energie nu uit de wind en de zon komt.

Deze twee veranderingen zijn dus positief voor de energietransitie, maar kunnen ook netcongestie veroorzaken. Neem bijvoorbeeld een zonnige zaterdagmiddag tijdens de bouwvak. In dit geval wordt meer energie opgewekt dan bedrijven op dat moment gebruiken. Het net raakt dan overbelast. Op donkere dagen werkt het juist andersom, er is dan een piekvraag naar energie.

Congestiemanagement is in beide gevallen de oplossing. 

Hoe werkt congestiemanagement?

De vraag- en aanbodpieken op het elektriciteitsnet zijn gelukkig maar tijdelijk. De pieken zijn nog altijd de uitzondering op de regel. Het uitbreiden van het elektriciteitsnet is een grote uitdaging en daarbij duurt het nog lang voordat het zover is. Tot die tijd is congestiemanagement een goede manier om beschikbare capaciteit efficiënt te verdelen.

Je netbeheerder geeft aan wanneer er een piek dreigt. Wanneer er een vraagpiek is, dan lever jij stroom terug. Als er sprake is van te veel verkeer op het net, dan pauzeer jij even en neem je geen stroom af.

Ingewikkeld?

Valt eigenlijk wel mee. Je hoeft als bedrijf niet veel te doen, behalve de opdrachten van je netbeheerder uit te voeren. Maar voordat je aan congestiemanagement begint, doe eerst de check eerst of je als bedrijf geschikt bent.

Kan elk bedrijf meedoen aan congestiemanagement?

Niet elk bedrijf kan zomaar meedoen aan congestiemanagement. Je moet aan twee voorwaarden voldoen. Ten eerste moet congestiemanagement in jouw regio mogelijk zijn. Dit is pas het geval als er genoeg partijen mee willen doen.  Ten tweede is het belangrijk dat jouw bedrijf flexibel is in stroomverbruik. Je moet, bij wijze van, je productie even kunnen pauzeren om het op een later moment weer op te pakken. 

Daarnaast zijn een zakelijke batterij of een slim zakelijk laadplein ook zeker geen overbodige luxe wanneer je wil meedoen aan congestiemanagement.

Welk contract heb ik nodig voor congestiemanagement?

Congestiemanagement wordt vastgelegd in een contract tussen jou en je netbeheerder- of een andere derde partij, zoals een Congestion Service Provider (CSP). Er zijn verschillende soorten: het capaciteitsbeperkende contract, redispatch en alternatieve transportrechten. We lichten ze hieronder verder toe.

Capaciteitsbeperkend contract

De naam van dit contract laat weinig aan de verbeelding over. Met een capaciteitsbeperkend contract, beperk je jouw capaciteit op het net. Je kunt kiezen voor een contract op afroep of een tijdsgebonden contract. In beide gevallen kies je er vrijwillig voor minder capaciteit te benutten dan je zou kunnen krijgen. 

Redispatch

Een veiling van flexibiliteit, dat is waar je redispatch het beste mee kunt vergelijken. Als er sprake is van congestie op een bepaalde plek, wordt er op het platform GOPACS een oproep gedaan aan bedrijven in dat gebied.

Jij doet vervolgens een bod voor het pauzeren of terugleveren van je netcapaciteit. GOPACS beslist dan welk bod het meest efficiënt is. Wanneer je bod is geaccepteerd, ontvang je een vergoeding.

Alternatieve transportrechten

De laatste categorie is een beetje een vreemde eend in de bijt. Alternatieve transportrechten (ATR’s) zijn geen contracten voor congestiemanagement, maar hangen er wel sterk mee samen.

ATR’s kunnen worden uitgegeven wanneer het blijkt dat congestiemanagement onvoldoende ruimte oplevert. Zo kunnen bedrijven tóch toegang tot het net krijgen, zelfs als er netcongestie is. Een voorbeeld van een ATR is een non-firm ATO. Bij een non-firm ATO krijg je alleen netcapaciteit zolang het net dit toestaat. 

Wat zijn de voordelen van congestiemanagement?

Voordelen van congestiemanagement zijn er genoeg. Je kunt er een financiële vergoeding voor krijgen, kunt in sommige gevallen toch toegang krijgen tot het net en investeer nu alvast om klaar te zijn voor de toekomst.

Financiële beloning voor jouw flexibiliteit

Beperkte capaciteit klinkt misschien niet als een voordeel, maar je kunt er wel mee verdienen! Bij de meeste contracten krijg je namelijk twee vergoedingen: een vast bedrag voor het beschikbaar zijn om je capaciteit te veranderen, én een extra vergoeding voor als dit daadwerkelijk gebeurt.

Dit zijn extra inkomsten voor je bedrijf. Noem het maar een flexibiliteitsvergoeding. 

Toegang tot het net

Congestiemanagement zorgt ervoor dat de beschikbare capaciteit optimaal verdeeld wordt. Dat verlicht netcongestie op grote schaal. Maar wat doet congestiemanagement met jouw aansluiting, en de verzwaring daarvan?

Als je ervoor kiest om mee te doen aan congestiemanagement, verkleint de wachtrij voor verzwaring. Ter illustratie nemen we een bedrijventerrein in Den Bosch. Een paar bedrijven op het terrein kon geen verzwaring krijgen door netcongestie. Deze bedrijven, met flexibele mogelijkheden, meldden zich vervolgens samen aan voor congestiemanagement.

Omdat de beschikbare capaciteit optimaal werd gebruikt, kon de aansluiting er tóch komen. Ook kwam er extra ruimte vrij voor nog een paar andere bedrijven. De gezamenlijke flexibiliteit hield het net stabiel, en uitstel van netverzwaring werd voorkomen. 

Klaar voor de toekomst

De energiemarkt verandert. En dat is maar goed ook! Meer elektrificatie, groene stroom en duurzame energie zijn beter voor de aarde. Als gevolg wordt flexibiliteit steeds belangrijker in deze dynamische energiemarkt.

Hoewel meedoen aan congestiemanagement geen geld hoeft te kosten, kan het wel zo zijn dat je moet investeren om je bedrijfsvoering flexibeler te maken. Door nu te investeren in flexibiliteit, profiteer je straks van lagere netkosten. Want ook als het net uiteindelijk wel uitgebreid is, zal snel schakelen en eigen voorziening van energie nog steeds belangrijk zijn. Daar wil je op voorbereid zijn!

Hoe begin ik met congestiemanagement?

Je begint met je bedrijf aan congestiemanagement door een betrouwbare en ervaren expert in de arm te nemen. De strijd tegen netcongestie is behoorlijk ingewikkeld, maar met de juiste partner wordt het een stuk eenvoudiger.

ELIX mag zich ondertussen wel netcongestie-expert noemen. Bekijk bijvoorbeeld eens een van onze projecten waar we passende oplossingen hebben gevonden voor verschillende bedrijven. Want elk bedrijf is anders en heeft een specifieke aanpak nodig. 

Wij gaan met jou om tafel om de beste oplossing te vinden. Misschien is dat congestiemanagement, misschien wel een batterij of zakelijke zonnepanelen. Of een combinatie van deze. Ben jij er klaar voor?

mockup congestie

Download gratis e-book: ‘Eerste hulp bij netcongestie’

check Lees alles over wat netcongestie is
check Bekijk wat je nog wel kunt doen als je last hebt van netcongestie
check Ontdek hoe je toch je bedrijfsvoering kunt continueren