Netbalancering versus congestiemanagement

In de taak die netbeheerders hebben om voor een stabiel en betrouwbaar elektriciteitsnet te zorgen, spelen netbalancering en congestiemanagement een belangrijke rol. De maatregelen die daarbij komen kijken, hebben gevolgen voor ondernemers. Daarom verduidelijken we in deze blog wat netbalancering en congestiemanagement inhouden, wat hun verschillen zijn en hoe ze elkaar soms in de weg staan. 

Wat is netbalancering?

Netbalancering heeft alles te maken met het bewaren van de balans op het elektriciteitsnet. Voor die balans moeten vraag en aanbod van elektriciteit met elkaar in evenwicht zijn. Is dat niet zo, omdat we bijvoorbeeld te maken hebben met onverwachte weersomstandigheden? Dan ontstaat onbalans op het elektriciteitsnet. 

Die onbalans kan voor problemen op het net zorgen. Denk bijvoorbeeld aan stroomuitval of black-outs. Daar zit natuurlijk niemand op te wachten. Dus om dat te voorkomen, is er netbalancering.

Hoe werkt netbalancering?

Netbalancering richt zich op het in evenwicht brengen van de elektriciteitsproductie- en consumptie in real-time. Omdat alle producenten of afnemers hierbij een stukje verantwoordelijkheid dragen, moeten ze verbonden zijn aan een balansverantwoordelijke partij. Zo’n partij noemen we een BRP. 

De producenten en afnemers die bij een bepaalde BRP aangesloten zijn, kun je samen zien als een soort portfolio. Een BRP moet ervoor zorgen dat binnen dit portfolio sprake is van balans. Als dat alle BRP’s in Nederland lukt, is het elektriciteitsnet in balans. 

Helaas komt het best vaak voor dat BRP’s er niet in slagen het net in balans te houden. In die gevallen moet TenneT, onze landelijke netbeheerder, ingrijpen. Dit doet TenneT met zogenaamde balanceringsproducten, die ze inkoopt op de onbalansmarkt. Met die producten herstelt TenneT de balans op het elektriciteitsnet.

Wat is congestiemanagement?

Netcongestie steekt net wat anders in elkaar dan onbalans. Congestie op het elektriciteitsnet treedt op wanneer de lokale netinfrastructuur de hoeveelheid elektriciteit niet aan kan. Er wordt dan meer elektriciteit getransporteerd dan het elektriciteitsnet fysiek kan verwerken zonder de veiligheid en stabiliteit ervan in gevaar te brengen. 

Als er in jouw gebied sprake is van netcongestie, kan dit behoorlijk vervelende gevolgen hebben. Denk bijvoorbeeld aan terugleverbeperkingen of het niet kunnen krijgen van een aansluiting op het net. Natuurlijk wordt er hard gewerkt aan het uitbreiden en versterken van het net, maar dat is best een hele klus. Daarom werken we in de tussentijd aan slimme oplossingen voor netcongestie. En zolang we met netcongestie te maken hebben, zet TenneT diverse mechanismen in om de beperkte ruimte op het net zo goed mogelijk te verdelen. Congestiemanagement, dus. 

Hoe werkt congestiemanagement?

Congestiemanagement is eigenlijk een verzamelnaam voor verschillende maatregelen. Netbeheerders, zoals TenneT en regionale netbeheerders, doen namelijk van alles om congestie aan te pakken en te voorkomen.  

Capaciteitsbeperkingen

Netbeheerders kunnen een capaciteitsbeperkingscontract afsluiten met partijen die een grote aansluiting op het net hebben. Hierin spreken ze af dat die partijen hun transportcapaciteit op specifieke momenten of zodra de netbeheerder het vraagt, beperken. Tegenover die capaciteitsbeperking staat een financiële vergoeding, die ze vooraf vastleggen in het capaciteitsbeperkingscontract.

Redispatch

Bij redispatch doen netbeheerders een beroep op zogenaamde Congestion Service Providers (CSP’s). Dit zijn vaak grote partijen, die tussen grootzakelijke klanten en netbeheerders in staan. Als congestie dreigt, vragen netbeheerders aan de CSP’s om ervoor te zorgen dat er op een bepaalde plek minder elektriciteit getransporteerd wordt, en op een andere plek juist meer. 

CSP’s reageren op deze oproep door klanten te benaderen die flexibiliteit kunnen bieden in hun levering of afname van energie. Die klanten kunnen vervolgens bijvoorbeeld de levering van energie aanpassen door de opwek van hun zonnepanelen tijdelijk terug te schroeven. Of juist hun afname verhogen door hun machines voor een tijdje volop aan te zetten. Op die manier kan deze vorm van congestiemanagement ervoor zorgen dat de druk op een overbelast gebied minder wordt.

Netbalancering en congestiemanagement: wat is het verschil?

Zowel netbalancering als congestiemanagement richten zich op het garanderen van een stabiel en betrouwbaar elektriciteitsnet. Toch verschillen ze van elkaar. Ze kunnen elkaar zelfs tegenwerken. 

Het grote verschil is dat netbalancering een landelijk iets is, terwijl congestiemanagement juist op lokaal niveau ingezet wordt. Ook is congestiemanagement iets wat continu toegepast wordt, terwijl balanceren veel meer in de toekomst gepland wordt. 

De uitdaging van netbalancering en congestiemanagement is dat ze elkaar in de weg kunnen zitten. Want een maatregel die vanuit het oogpunt van netbalancering genomen wordt, kan zorgen voor netcongestie. Een simpel voorbeeld laat dat zien: stel, er is een overschot van zonnestroom op een superzonnige dag. De prijs op de dynamische energiemarkt daalt dan, waardoor iedereen besluit zijn elektrische auto op te laden, de wasmachine en vaatwasser te laten draaien en ook de airco flink te laten loeien. Het kan dan gebeuren dat hierdoor op lokaal niveau te veel energie getransporteerd moet worden, waardoor er problemen met de stroomlevering ontstaan. 

De oplossing? Goede afstemming tussen alle partijen die betrokken zijn bij zowel netbalancering als congestiemanagement.

Dynamische energie

Welke stappen jij het beste kunt zetten, hangt echt af van jouw situatie. Daarom bekijken we graag samen met jou waar jouw uitdagingen en kansen liggen op de huidige energiemarkt. Meer weten? Download ons gratis e-book over netcongestie of bekijk direct vrijblijvend wat dynamische energie van ELIX voor jou kan betekenen.