GOTORK: profiteer nu van je onbenutte transportcapaciteit
In het kort:
-
- Netbeheerders kunnen transportcapaciteit terugnemen als een bedrijf deze structureel niet benut.
- Dit kan nadelig zijn, maar biedt ook de kans om slimmer met energieverbruik om te gaan en onnodige kosten te besparen.
Gebruik Op Tijd Of Raak het Kwijt! Urgenter kan het haast niet klinken. GOTORK is een principe waarbij de netbeheerder je afgesproken transportcapaciteit kan beperken wanneer je deze niet volledig benut. Is dit een ingrijpende maatregel? Ja! Maar het kan ook net de juiste prikkel zijn die jouw bedrijf nodig heeft om beter om te gaan met je transportcapaciteit.
Lees dit artikel om GOTORK te begrijpen en erachter te komen wat dit voor jouw onderneming kan betekenen. Ook wanneer de GOTORK niet op jouw bedrijf van toepassing is, geven we je opties waarmee je slimmer én zuiniger je transportcapaciteit kunt benutten. Zo voorkom je dat je te veel betaalt voor transportcapaciteit die je toch niet gebruikt.
Wat is GOTORK?
GOTORK is afgeleid van het Engelse Use It Or Lose It (UIOLI). Beide dingen komen op hetzelfde neer, namelijk dat de netbeheerder ervoor kan kiezen om jouw onbenutte transportcapaciteit terug te nemen.
Waar het voor netbeheerders eerder niet mogelijk was om capaciteit terug te nemen, heeft het recente besluit van de Autoriteit Consument en Markt dat wél mogelijk gemaakt. En het gaat verder dan alleen theorie, want regionale netbeheerder Enexis liet in november 2024 namelijk weten op kleine schaal te gaan starten met GOTORK.
Voorwaarden GOTORK-principe
Het is niet zo dat je van de één op de andere dag een deel van jouw transportcapaciteit verliest. Lees eerst de volgende voorwaarden of je überhaupt in aanmerking komt. De GOTORK kan alleen van toepassing zijn als jouw onderneming:
- een grootverbruikaansluiting heeft;
- in een congestiegebied ligt. Dat kun je checken op de capaciteitskaart van Netbeheer Nederland;
- in een periode van 12 maanden minder dan 50% van het gecontracteerd vermogen gebruikt, of je meer dan 1 MW van je aansluiting niet gebruikt.
Hoe verloopt het GOTORK-proces?
Stel, je netbeheerder kiest ervoor om je transportcapaciteit naar beneden bij te stellen. Hij is dan verplicht dit aan jou te melden. Je hebt dan zes weken de tijd om een plan op te stellen waarin je laat zien hoe je in de komende 12 maanden wél je gecontracteerd vermogen gaat gebruiken. Zo kun je in het plan groeiprognoses, uitbreiding van je piekvermogen en veranderingen in productie meenemen.
De netbeheerder kan namelijk alleen onbenutte transportcapaciteit terugnemen die jij niet gaat gebruiken. De informatie die jij aandraagt wordt meegenomen in het uiteindelijke besluit.
GOTORK: vervelend principe of mogelijk profijt?
Nu weet je wat het GOTORK-principe inhoudt. Maar wat zijn de gevolgen van GOTORK voor jouw bedrijf? En zijn deze overwegend negatief, of juist positief?
Verminderde transportcapaciteit
Je transportcapaciteit vermindert wanneer de netbeheerder ervoor kiest om GOTORK in te zetten bij jouw bedrijf. Dit is natuurlijk erg onhandig als je onderneming daardoor minder presteert, omdat er op sommige momenten te weinig energie beschikbaar is. Mogelijk zorgt dit voor productie- of leveringsproblemen. Ook op de lange termijn zullen problemen ontstaan. Grote kans dat je je bedrijf niet kunt uitbreiden omdat je bijvoorbeeld geen nieuwe machine kunt toevoegen aan je productieproces.
Maar het is niet alleen kommer en kwel. Misschien is de GOTORK wel nét de aansporing die jouw onderneming nodig heeft om kritisch te kijken naar de manier waarop je transportcapaciteit geregeld is. Doe je dat slim, dan brengt het je de volgende voordelen.
Efficiënter energiegebruik
De netbeheerder kan alleen transportcapaciteit terugnemen als je over een periode van 12 maanden 50% van je gecontracteerd vermogen niet verbruikt. Hopelijk komt de volgende vraag bij je naar boven: waarom gebruik ik niet mijn volledige transportcapaciteit?
Het antwoord op die vraag heeft alles te maken met het patroon van je energieverbruik. Bij bedrijven zijn er momenten waarop er grote vraag is naar energie. Dit noemen we piekmomenten. Je gecontracteerd vermogen is gebaseerd op de energievraag tijdens deze piekmomenten.
Doordat je gecontracteerd vermogen gebaseerd is op je piekverbruik, benut je buiten die momenten de volledige transportcapaciteit niet. Ook al heb je die transportcapaciteit wel gereserveerd bij je netbeheerder. Dat is zonde, en je maakt daarmee onnodige kosten.
Nu zijn er twee soorten reacties die je kunt hebben op het GOTORK-principe.
- Je kunt schrikken van het voornemen van je netbeheerder om de transportcapaciteit van je terug te nemen.
- Maar je kunt het ook zien als een kans om je energieverbruik efficiënter in te richten. Dit kun je bijvoorbeeld doen door middel van peak shaving, oftewel het schaven van pieken in je energieverbruik. Met een batterij voor energieopslag gebruik je op piekmomenten je opgeslagen energie, waardoor je minder afhankelijk bent van je aansluiting op het net.


GOTORK doet je dus nadenken over je huidige transportcapaciteit en of die efficiënter gebruikt kan worden. Dat zie je uitgewerkt in de bovenstaande afbeeldingen: de eerste situatie is voor de GOTORK, en de tweede erna.
Als elk bedrijf alleen de benodigde transportcapaciteit reserveert en gebruikt, ontlasten we het net in Nederland. Dit zou het probleem van netcongestie een stuk kunnen verminderen.
Kostenbesparing
Elke onderneming betaalt kosten aan de netbeheerder voor het reserveren van transportcapaciteit. Als jouw bedrijf aan de voorwaarden van GOTORK voldoet, kun je de klok erop gelijk zetten dat jij meer netbeheerderskosten maakt dan nodig is.
Wanneer jij erachter komt dat je bedrijf veel onbenutte capaciteit heeft, betaal je dus in feite voor energie die je niet gebruikt. Je kunt kiezen voor een verlaging van je gecontracteerd vermogen, of voor het gebruikmaken van alternatieve transportrechten zoals een non-firm ATO. Zo betaal je alleen voor wat je echt verbruikt.
Onbenutte transportcapaciteit in je voordeel
Lang verhaal kort, de GOTORK is een ingrijpende maatregel omdat het netbeheerders in staat stelt om transportcapaciteit terug te nemen van bedrijven. Tegelijkertijd biedt het je onderneming een unieke kans om je huidige transportcapaciteit eens goed onder de loep te nemen.
De kans is namelijk groot dat jij geld kunt besparen door je gecontracteerd vermogen te verlagen. Of misschien is dit wel hét moment om je energieverbruik slimmer in te richten.
Kortom, de mogelijkheden zijn eindeloos met de komst van alternatieve transportrechten. En dan lijkt die GOTORK ineens zo nadelig meer. ELIX helpt jouw bedrijf om slimme keuzes te maken en optimaal gebruik te maken van jouw zakelijke energie.
